Adi, munstroak!
Monica Leiva • Kazetaria
Badira urte batzuk gure seme-alabak Santu Guztien bezperan munstroz mozorrotzeko ohitura amerikarra hartzen ari direla. Bere kubo-kalabazekin sorgin hordek, parkek eta zonbi baxuek karrikak inbaditzen dituzte zalaparta eta gogo biziz. Haien nerbioak eta irriak niri gustatzen zaizkit. Aldez aurretik gozokiak biltzen irakatsi dieten aitonen, osaben eta gurasoen tinbrea jotzen dute. “Trikimailua ala tratua?”. Eta horrela, Jalouin deitzen diogun erritual hau gehiegi ulertu gabe, mestizaje kulturalari irribarre batekin atea irekitzen diogu.
Neure buruari galdetzen diot ea aurten Trump, Putin edo Netanyahuz mozorrotzen den umerik izango ote den. Odol hotzeko benetako munstroak direla erakutsi dute, beren trikimailu hilgarria munduari ezartzeko eta edozein tratu arrazoizkori uko egiteko gai direnak. Garaien izpiritua, dudarik gabe, indartsuenaren legea da, eta bekatari bekatariaren itzulera.
Duela hilabete batzuk, gau berean, Urretxuko eta Zumarragako erdigunean bost lapurreta izan ziren saltokietan. Beirateak harri handiekin apurtu zituzten eta erakusleihoak arpilatu. Auzokide askok orduan eta lapurreta hauek errepikatzen diren bakoitzean (azkena, joan den astean) beldurra eta haserrea sentitzen dugu. Hala ere, munstroa iruditzen zait kalean etorkinei (horrela, oro har, Merzek defendatzen duen bezala) segurtasunik ezaren errudunak direla zein erraz leporatzen zaien. Ez zuen axola izan lapurtutako denda gehienak pakistandarrenak izatea, ezta gauez polizia-patruilarik ez egotea ere. Munstroak mairuak ziren, pantxitoak, txoloak…
Ikuspegi Immigrazioaren Euskal Behatokiaren arabera, gaur egun EAEn bizi diren eta lan egiten duten biztanleen kopuru osoaren %14,1 atzerritarrak dira (Espainian, %19,1). 2018an (eskura dugun azken datua), administrazio publikotik jaso zutena baino 810 milioi euro gehiago eman zizkioten euskal ekonomiari, kontsumoari dagokionez. Delinkuentziari dagokionez, EAEn 2024an delituengatik zigortutakoen %72,3k espainiar nazionalitatea zuen. Datu horiek gorabehera, askok immigrazioa delinkuentziarekin lotzen dute eta ez aberastasunarekin. Zergatik? Beldur bat adierazteko modu bat da, noski (segurtasun eza), baina niri desio bat bezala ere ikustea gustatzen zait (gizarte hobeago batean bizitzea). Eta hori bai da interesgarria, etorkizun partekatu bat irekitzen delako, beldurrik gabekoa eraikitzeko aukera, non, Jalouinen bezala, irribarre batez gure nahasketa osasuntsu eta bizitzaz betearen jabe egiten garen. Eta benetako munstroei, bost axola! ■
